Tydzień dla Serca z ABM: Zastosowanie empagliflozyny u pacjentów z kardiomiopatią przerostową
W dniach 17 do 24 kwietnia obchodzimy Tydzień dla Serca. Ten szczególny czas ma na celu zwrócenie uwagi na zagrożenia, jakie niosą choroby serca i układu krążenia. To również okazja do zaprezentowania niekomercyjnych badań klinicznych, które mają zaowocować innowacyjnymi rozwiązaniami w obszarze kardiologii w naszym kraju.
Choroby układu krążenia stanowią jedno z największych zagrożeń dla życia Polaków. Zgodnie z raportem „Sytuacja zdrowotna ludności Polski i jej uwarunkowania”, Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny, Warszawa 2020, choroby te były odpowiedzialne w 2018 r. za 40,5% ogółu zgonów. Zdecydowanie najczęstszą przyczyną zgonów wśród chorób układu krążenia są choroby serca (59,0%) i one też są najczęstszą szczegółową przyczyną zgonów mieszkańców Polski.
Agencja Badań Medycznych (ABM) od początku swojej działalności wspiera badaczy w ich działaniach na rzecz pacjentów z problemami kardiologicznymi. Dotychczas ABM dedykowała na ten cel niemal 360 milionów złotych, wspierając 21 projektów w tym zakresie. Wśród projektów dofinansowanych przez Agencje Badań Medycznych znalazło się badanie realizowane pod kierownictwem Narodowego Instytut Kardiologii dotyczący zastosowania empagliflozyny u pacjentów z kardiomiopatią przerostową.
Kardiomiopatia przerostowa (ang. hypertrophic cardiomyopathy – HCM) stanowi najczęstszą uwarunkowaną genetycznie chorobę mięśnia sercowego. W Polsce może chorować na nią od 76000 do 152000 pacjentów. Kardiomiopatia przerostowa u części osób przebiega bezobjawowo albo ze znikomymi dolegliwościami. U innych wiąże się z postępującym uszkodzeniem rozkurczania się mięśnia lewej komory serca na skutek jego przerostu i włóknienia, co w efekcie może prowadzić do obniżenia jego kurczliwości i znacznego ograniczenia pracy serca jako „pompy tłoczącej krew”. Objawia się to postępującą niewydolnością serca.
Zarówno niewydolność z zachowaną kurczliwością (frakcją wyrzutową) lewej komory, jak i obniżoną frakcją wyrzutową nieodzownie wiążą się z upośledzoną wydolnością fizyczną, dotyczącą często młodych, aktywnych zawodowo i społecznie osób. Dodatkowym istotnym problemem u pacjentów z kardiomiopatią przerostową są zaburzenia rytmu prowadzące do zwiększonego ryzyka nagłego zgonu. Aktualnie dla pacjentów z kardiomiopatią przerostową brak jest terapii hamującej postęp choroby. Celem projektu jest znalezienie leku, który poprawia naturalny przebieg choroby i zdrowie pacjentów.
Empagliflozyna jest lekiem zarejestrowanym do leczenia cukrzycy. W badaniu u pacjentów z cukrzycą typu 2 i wysokim ryzykiem sercowo-naczyniowym stosowanie empagliflozyny wiązało się z istotnym spadkiem śmiertelności i hospitalizacji z powodu niewydolności serca. Podobne korzystne efekty obserwowano u pacjentów z niewydolnością serca z upośledzoną funkcją skurczową lewej komory, a korzystne efekty obserwowano także u pacjentów bez cukrzycy. Coraz więcej danych wskazuje, że empagliflozyna może łagodzić zmiany, jakie powstają w mięśniu sercowym pacjentów z kardiomiopatią przerostową.
Badanie, którego liderem jest Narodowy Instytut Kardiologii, wiodąca w Polsce jednostka zajmująca się diagnozowaniem i leczeniem pacjentów z kardiomiopatią przerostową, będzie realizowane we współpracy z Uniwersytetem Medycznym w Białymstoku, a także z partnerami zagranicznymi: Institute of Clinical Medicine, Internal Medicine, University of Eastern Finland w Kuopio oraz Department of Cardiology, VU Univsersity Medical Center w Amsterdamie.